PHOTOGRAPHY WEBLOG

‘De Vallende Soldaat’ van oorlogsfotograaf Robert Capa is dé icoon van de Spaanse burgeroorlog (1936-‘39) en de moderne fotojournalistiek geworden.

De foto toont het fatale moment waarop de republikeinse soldaat Federico Borrell García op 5 september 1936 aan het front van Cerro Muriano (Córdoba) dodelijk wordt getroffen door een scherpschutter van het fascistenleger van de latere dictator Franco. Maar belangrijker nog: het beeld legde voor het eerst in de historie het precieze moment vast van de dood tijdens een oorlog.

Toch is Capa’s foto altijd door controverse achtervolgd geweest. Hij zou de foto in scène hebben gezet. Er zouden negatieven bestaan waarop de soldaat opstaat en weer wegloopt. En negatieven waarop een tweede soldaat is te zien die net zo ‘dodelijk’ neerzijgt.

Medio jaren negentig leek een einde te komen aan de discussie rond de foto die Capa officieel ‘Loyalist Militiaman at the Moment of Death’ had genoemd. De identiteit van de neergeschoten Federico Borrell Garcia werd vastgesteld door zijn jongere broer Evaristo. Bovendien was het Capa’s biograaf Richard Whelan na diverse gesprekken met politie-experts gelukt tot een reconstructie te komen van de noodlottige gebeurtenis.

Capa zou enkele republikeinse soldaten hebben overgehaald een aanval te veinzen voor de foto. Maar tijdens de fotosessie zouden de soldaten daadwerkelijk zijn aangevallen en was Borrell García echt omgekomen. Als belangrijkste bewijs wees Whelan op de gekromde vingers van de getroffen soldaat. Een levend iemand zou instinctief zijn handen uitsteken om zijn val te breken.

Jarenlang was deze theorie onomstreden. Maar de zojuist verschenen documentaire The Shadow of the Iceberg stelt opnieuw ernstige vraagtekens bij de beroemde foto.

Een patholoog-anatoom zegt in de film ‘geen logische verklaring te kunnen vinden voor de dood van de soldaat’. Een strijdmakker uit de burgeroorlog zou al in 1937 hebben verklaard dat Borrell Garcia achter een boom werd neergeschoten. Op de foto is echter geen boom te zien.

Bron: Volkskrant.

Jammer dat Capa's biograaf Richard Whelan de maker van de documentaire niet meer van repliek kan dienen. Whelan is eind mei 2007 overleden, tijdens de voorbereidingen van de tentoonstelling Robert Capa: This is WAR! in het International Center of Photography in New York.